Onlangs vond er in Den Haag een grote conferentie met diverse wereldleiders plaats rond het grootverbruik van antibiotica en hoe dit de komende jaren teruggedrongen kan worden. Dit is nodig, aangezien er door het huidig gebruik ‘slimme’ bacteriën ontstaan die op geen enkel medicijn meer reageren. Deze bacteriën vormen een grote bedreiging voor de volksgezondheid. Veel ziekenhuizen proberen antibioticagebruik al terug te dringen, vaak met de zogenaamde A-Teams (Antibiotica Teams).
Minister Schippers van Volksgezondheid pleit dan ook al langer voor verplichte invoering van zulke “ambassadeurs voor antibioticavermindering” bij alle ziekenhuizen. Dimensional Insight is bezig met het ontwikkelen van een oplossing waarmee A-Teams gemakkelijk en direct inzicht krijgen in het antibioticagebruik en de behandelgeschiedenis van patienten.
Problemen met antibiotica
Antibiotica worden gebruikt om bacteriën die infecties veroorzaken te bestrijden. Door overmatig gebruik komt het steeds vaker voor dat bacteriën resistent worden voor bepaalde antibiotica: dat betekent dat infecties moeilijker bestreden kunnen worden, er zijn immers minder middelen beschikbaar om de resistente bacterie te bestrijden. Op de langere termijn dreigt niet alleen het genezen van infecties ernstig bemoeilijkt te worden, maar ook het succes van grote operaties of orgaantransplantaties (waarbij patiënten preventief antibiotica krijgen om infecties te voorkomen) dreigt hierdoor in het gedrang te komen.
Over het A-Team
Het antibioticateam bestaat uit ten minste een internist-infectioloog, arts-microbioloog en ziekenhuisapotheker. Het team werkt nauw samen met de commissie die verantwoordelijk is voor infectiepreventie en ziekenhuishygiëne. Ook wordt er geschakeld met de antibioticacommissie. Verder:
- Kan het A-Team terugvallen op een internist-infectioloog voor consulten aan het bed.
- Wordt het A-team ondersteund door het ziekenhuisinformatiesysteem om de juiste gegevens (realtime) te verkrijgen.
Het doel van het A-Team
Zorginstelling worden verplicht om het antibiotica-gebruik te reguleren en optimaliseren, met het doel om de behandeluitkomsten te verbeteren, kosteneffectief te zijn en negatieve neveneffecten zoals resistentievorming te voorkomen. De combinatie van een effectief stewardship-programma en een effectief infectiecontrolebeleid heeft een bewezen gunstig effect op het inperken van optreden en verspreiding van resistente bacteriën. De belangrijkste taken van het A-team zijn onder andere:
- Toezicht te houden op gebruik van reserve-antibiotica. Dit zijn ook antibiotica, maar worden uitsluitend voorgeschreven in situaties waarin de gebruikelijke middelen onvoldoende effectief zijn.
- Projecten initiëren die goed antibioticabeleid in het ziekenhuis borgen, zoals het tijdig overstappen van intraveneuze naar orale antibiotica en het bijtijds stoppen van antibiotische therapie.
- Patiëntencategorieën benoemen waarvoor een consultatie aan het bed door deskundigen in de behandeling van infectieziekten gewenst is, en erop toezien dat dit ook gebeurt.
- Lokale resistentie- en antibioticagebruikscijfers (laten) opvolgen en lokale resistentieproblemen signaleren.
Huidige werkwijze van het A-Team
De A-Teams selecteren hun benodigde data uit de ziekenhuisinformatiesystemen en combineren dit meestal in Excelsheets. Dit zorgt echter voor de nodige problemen:
- Er is geen centraal leidende informatie. Daarnaast kunnen Excelsheets snel verouderen.
- Binnen Excel is alles in tabelvorm: Dit is geen makkelijke manier om vanuit de centrale informatie gebruikersgerichte diagrammen of actuele patiëntcategoriën aan te geven.
- Excelsheets bevatten privacygevoelige patiëntgegevens en worden vaak opgeslagen op laptops, tablets en op telefoons. Het kan voorkomen dat een apparaat met de bestanden verloren raakt. Indien er geen veiligheidsmaatregelen genomen zijn, liggen de patientgegevens in zo’n geval letterlijk op straat.
Hoe Business Intelligence het A-Team kan ondersteunen
Door verschillende informatiesystemen uit het ziekenhuis te ontsluiten, zoals het Laboratorium Informatiesystemem (LIS), ziekenhuisinformatiesystemen (ZIS), behandelingsgeschiedenis die verwerkt staan in de apotheek informatiesystemen en wanneer nodig de OK-systemen, wordt nagenoeg alle beschikbare informatie over ziekenhuisinfecties en antibioticagebruik automatisch zichtbaar gemaakt in dashboards. In deze dasbords kan er dieper in de data worden gedoken, zodat duidelijk wordt welke micro-organismen zich waar bevinden en hoe hun resistentie gedrag zich verhoudt tot diverse antibiotica. Met deze specifieke informatie kunnen medewerkers samen tot de juiste beslissing komen en hierop preventief beleid bepalen. Hierdoor ontstaat meer grip op ziekenhuisinfecties. De gewenste informatie, zoals bij welke patiënten antibiotica te lang wordt gebruikt, wanneer reserve antibiotica wordt voorgeschreven en de wijze waarop antibiotica wordt gegeven, staat altijd real-time voor het A-team klaar in dashboards. Deze dashboards zijn toegankelijk via een centrale server en helpt het team aanzienlijk om hun werk goed en efficiënt uit te kunnen voeren.
Samenvattend wat de Tool van Dimensional Insight kan betekenen voor A-Teams:
- Het ondersteunt de processen bij de uitvoering van het infectiepreventiebeleid en het antibioticabeleid.
- Het geeft overzicht en inzicht waar welke micro-organismen zich lokaal bevinden en hoe hun resistentiepatronen eruit zien.
- Toegesneden rapportages voor specialisten, afdelingen en medewerkers ziekenhuishygiëne in de vorm van grafische en statistische rapportages.
- Belangrijke informatie van alle patiënten in één systeem.
- Registratie van infecties en aanlevering van POWI (Infectie Alert System).
- Update III: Hoe goed doet (deed) Nederland het op de Olympische Spelen - August 23, 2016
- Update II: Hoe goed doet Nederland het op de Olympische Spelen - August 18, 2016
- Update: Hoe goed doet Nederland het op de Olympische Spelen - August 17, 2016
